top of page

Adil ve Temiz Tekstil Üretim Arz/Talep Modeli

Hakkında

Proje Özeti

Adil ve Temiz Giyim Tekstili Arz/Talep Modeli isimli proje ile hammaddenin başından son ürüne kadar adil ve temiz bir giyim tekstili üretimini gerçekleştirmek; mevcut üretim ve tüketim süreçlerini daha sorumlu bir hale getiren, emeğin ve kaynakların değerini/önemini vurgulayan ve şeffaf zincirler kurarak dayanışmaya imkân tanıyan döngüsel bir üretim-tüketim modeli yaratmak için yola çıktık.

T.C. Ankara Kalkınma Ajansı’nın 2019 Sosyal Girişimcilik Mali Destek Fonundan yararlanmaya hak kazanan “AKPAK Adil ve Temiz Tekstil Arz/Talep Modeli” isimli projemizi bu doğrultuda hayata geçiriyoruz.

Temel Faaliyetler

Bu projenin temel faaliyetlerini şu şekilde belirledik:

  • Tedarik zincirini oluşturacak çiftçiler ve zanaatkârlar ile tanışılması ve iş birliği kurulması,

  • Zanaat temelli üretilen hammaddenin sürdürülebilir moda ilkeleri temel alınarak genç tasarımcılar tarafından değerlendirileceği bir tasarım çalıştayı düzenlenmesi,

  • Ankara’da bir üretim ve paylaşım atölyesi kurulması,

  • Bu atölyede bir haritalandırma çalışması sonucu belirlenen 10 kadına farkındalık ve ürün geliştirme eğitimlerinin verilmesi,

  • Kurulan atölyede, üretilen kumaşlardan yapılan tasarımlara göre giysi dikimi yapılması,

  • Üretilen örnek koleksiyon ile tüketiciler ve sektör için alternatif yolların uygulanabilir ve ulaşılabilir olduğunun görünür kılınması.

Proje boyunca tüketicilere yönelik farkındalık çalışmalarının, yürütülen faaliyetlerin ve sektör hakkındaki bilgilerin şeffaf bir şekilde paylaşılması yolu ile sürdürülmesi; üretici iş birliklerinin ve sosyal girişim ekosisteminin güçlendirilmesi hedeflenmektedir.

Proje Bilgileri

Projenin Uygulayıcısı:S.S. Ankara Zeytindalı Kadın, Çevre, Kültür ve İşletme Kooperatifi

Projenin Uygulanacağı Yer:ANKARA / Çankaya

Projenin Genel Amacı

Ankara’da bütüncül ve çevre dostu yöntemlerle adil ve temiz bir giyim tekstili üretim sistemi yaratarak kooperatif bünyesinde daha fazla kadın için toplumsal adaleti sağlamak ve üretim şartlarını eşitlemek; üretici - tüketici ilişkilerini güçlendirmek ve dolayısıyla aralarındaki sosyal sermayeyi artırmak.

Kavramsal Çerçeve

Adil üretim/ticaret:Üretici ile tüketici arasında doğrudan etkileşimi artıran bir ticaret ortaklığı oluşumudur. Daha iyi ticaret koşullarının sağlanması, farkındalık yaratılması ve kampanya yürütülmesi yoluyla dezavantajlı üreticilerin sürdürülebilir kalkınmasını amaçlayan alternatif bir yaklaşımdır. Diyalog, şeffaflık ve saygı temellerine dayanır.(Erol, F. 2017. Bir Etik Tüketim Aracı Olarak Adil Ticaret, AKÜ İİBF Dergisi, 19(2), 143-154)

Temiz Giysi/Üretim:Çocuk emeği kullanılmadan, insanca yaşama koşullarına yetecek ücret alan işçilerin ürettiği, çevre ve doğaya zarar vermeden üretilen, anayasada tanımlı olan sendikal hakka saygı duyan, işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemleri alınarak işçilerin hayatlarını riske etmeden üretilen giysidir.(http://www.temizgiysi.org/temiz-giysi-nedir/)

Projenin Özel Amaçları

  • Ankara ve çevresinde adil üretim yöntemleri ile hammadde üreten çiftçi ve zanaatkârları bulmak, üretime teşvik etmek, aracısız bir hammadde tedarik zinciri kurmak

  • Adil üretim yöntemleri ile üretilmiş kumaşların; üretici ve tasarımcıların bir araya geldiği bir tasarım çalıştayı ile modern ve kapsayıcı tasarım ilkeleri doğrultusunda değerlendirilmesi

  • Bu süreçte kültürel miras potansiyeli taşıyan yeni giysiler elde edilmesi

  • S.S. Ankara Zeytindalı Kooperatifi bünyesinde kapasite artırımı yoluyla giyim ürünleri üretecek imkânlara sahip bir atölye kurulması

  • Dezavantajlı durumdaki daha fazla kadının güçlenip ekonomik hayata katılması

  • Kurulan atölyenin üretim, teşhir ve paylaşım mekanı olarak katılımcı ilkelerle faaliyet göstermesi

  • Tüketicilere yönelik adil ve temiz giysi konusunda bilgilendirme çalışmalarının yapılması

  • Zeytindalı Kooperatifi'nin görünürlük ve tanınırlık çalışmalarının artırılması

  • Adil ve temiz tekstil arz ve talebinin büyümesine katkı sağlanması

Hedef Gruplar

  • Kooperatif üyeleri (22 kadın)

  • Kurulacak giyim tekstil atölyesinden faydalanacak kadınlar (10 kişi)

  • İş birliği sağlanacak çiftçi ve zanaatkârlar (yaklaşık 10 kişi)

  • Üniversitelerin Güzel Sanatlar Enstitüsü, Geleneksel Türk Sanatları ve Tekstil Tasarımı bölümlerinde görevli akademisyenler (5 kişi)

  • Eğitim verecek eğiticiler (2 kişi)

Nihai Yararlanıcılar

  • Yeni kurulan atölyede çalışacak kadınların aile bireyleri (10 kadın × 4 kişi = 40 birey)

  • Çalıştaya katılım sağlayacak 20 tasarımcı

  • Giyim tekstili üretimi yapan çiftçi, zanaatkâr kişi ve kurumlar

  • Türkiye tekstil işçileri

  • Türkiye kültür ve turizm sektörü

  • Ankara sosyal girişim ekosistemi

  • Kooperatifleşmek isteyen kadınlar

  • Bireysel ve kurumsal müşteriler

Beklenen Sonuçlar

  • Adil üretim yapan çiftçi ve zanaatkârların bulunması, 100 metre numune kumaş üretilmesi

  • Şeffaf bir tedarik zinciri kurulması

  • Zeytindalı Kooperatifi bünyesinde yeni bir üretim, teşhir ve paylaşım atölyesi için uygun mekanın kiralanması

  • 10 kadın için adil çalışma koşullarının sağlanması

  • Tasarım çalıştayında 6 yeni giyim ürünü tasarımı elde edilmesi

  • Bu tasarımların kooperatif atölyesinde üretilmesi

  • Eşitlikçi, cinsiyet duyarlı, çevreye duyarlı bir üretim sisteminin görünürlüğünün artırılması

  • Ankara’daki kooperatifleşme isteğindeki kadınlar ve sosyal girişim ekosistemi için örnek bir model oluşturulması

  • Sanal mecralar ve fuarlar aracılığıyla tüketicilere yönelik farkındalık çalışmalarının yürütülmesi

  • Diğer Ankaralı küçük işletmeler ve girişimcilerle envanter ve kapanış toplantısı yapılması

Temel Faaliyetler (Özet)

  • Çiftçi ve zanaatkârların tespiti

  • 100 metre numune kumaş üretimi

  • Sosyal medya iletişim ağı kurulması

  • Ankara’da giyim dikiş atölyesi kurulması

  • Tasarım çalıştayı düzenlenmesi

  • Kadınlara farkındalık ve ürün geliştirme eğitimi verilmesi

  • 6 farklı giysiden oluşan koleksiyon üretimi

  • Tanıtım ve görünürlük kampanyaları

  • Kapanış ve bilgilendirme toplantısı

Amaçların Detaylı Açıklaması

Bugün dünyada, her şeyin çok kısa sürede üretilebildiği ve tüketebildiği bir sistemin sürdüğü söylenebilir.Tüketim merkezli büyüyen bu üretimler, üretim alanlarında çevre sorunlarını, insan hakları ihlallerini ve yaşamsal birçok değeri tehlikeye atmaktadır.

Türkiye'deki hazır giyim sektörü buna örnektir.Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın 2016 raporuna göre Türk hazır giyim sanayiinde %48,5’ini kadınların oluşturduğu 797 bin işçi çalışmaktadır.Ancak Öz İplik-İş Sendikası’nın 2009 raporunda kayıtlı çalışan sayısı 592 bin iken, toplamda 3 milyona yakın işçinin bu sektörde çalıştığından bahsedilmektedir.Aynı raporda kayıt dışı (enformel) ve güvencesiz çalışmanın yaygın, ücretlerin düşük ve çalışma koşullarının ağır olduğu gözlenmektedir.

Zeytindalı Kooperatifi bu proje ile genel hedefi olan adil ve temiz giyim tekstili üretim sistemi yaratmayı ve tüketicileri giyim ürünlerinin arkasındaki üretim süreçleri hakkında bilgilendirmeyi amaçlamaktadır.

Bu kapsamda:

  • Zeytindalı Kooperatifi'nin kapasitesi artırılarak bir adil ve temiz giyim tekstili üretim sistemi oluşturulacaktır.

  • Böylece Ankara’da adil ve temiz üretim sistemine örnek bir model oluşacaktır.

  • Hammadde tedariği temiz üretim yapan zanaatkârlardan sağlanacaktır.

  • Var olan dikiş atölyesinin ürün gamı genişletilecek, burada çalışacak kadınlara farkındalık ve ürün geliştirme eğitimi verilecektir.

Zanaatın üretici için sürdürülebilir bir faaliyet olması, üreticinin zanaattan elde ettiği gelir ve ulaşabildiği hedef kitlenin büyüklüğü ile doğru orantılıdır.Bu nedenle çevreye duyarlı zanaat ürünlerinin kullanımı ve bunlardan modern giysiler üretilmesi, üreticiler için sürdürülebilir bir ekonomi oluşturacaktır.

Ayrıca:

  • Bilgilendirme ve görünürlük çalışmaları ile tüketicilerin adil ve temiz giysi üretimi hakkında farkındalığı artırılacaktır.

  • Kooperatif örgütlenme ve üretim sistemi modeli Ankara sosyal girişim ağına katkı sağlayacaktır.

  • Ankaralı diğer küçük işletmelerle yapılacak toplantılar sosyal sermayeyi güçlendirecektir.

  • Elde edilecek geri dönüşler ve kurumsal satış bağlantıları projenin sürdürülebilirliğini destekleyecektir.

Kaynaklar:

bottom of page